Curcuma longa
Χώρα προέλευσης: Ινδία
Αποξηραμένη ρίζα κουρκουμά σε κομματάκια
Ο κουρκουμάς, ή κιτρινόριζα, είναι ένα πολυετές, ανθοφόρο φυτό της οικογένειας τζίντζερ, που ονομάζεται Curcuma longa. Το φυτό προέρχεται από τη νοτιοανατολική Ασία όπου οι ρίζες του έχουν χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα ως φάρμακο, ως χρωστική ουσία και ως μπαχαρικ,ό λόγω του φωτεινού κίτρινου χρώματος του. Σήμερα, ο κουρκουμάς καλλιεργείται στην ινδική χερσόνησσο καθώς επίσης στην Κίνα, την Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, το Πακιστάν και την Τζαμάικα. Ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής του κουρκουμά είναι η Ινδία, όπου αναπτύσσονται πάνω από 40 είδη του φυτού Curcuma.
Τα εικονιζόμενα αποξηραμένα κομματάκια κουρκουμά, είναι οι ίδιες οι ρίζες του φυτού. Μπορούν να καταναλωθούν φρέσκες ή αποξηραμένες. Ο κουρκουμάς έχει γεύση και εμφάνιση παρόμοια με της πιπερόριζας (τζίντζερ). Η γεύση του είναι γήινη και τα αρώματα του θυμίζουν ξύλο. Οι αποξηραμένες ρίζες κουρκουμά είναι συμπαγείς σαν ξύλο και όταν τριφτούν απελευθερώνουν την πικάντικη και ζεστή γεύση τους με νότες εσπεριδοειδών.
Ο κουρκουμάς είναι ένα βασικό συστατικό που μπορεί να βρεθεί στα περισσότερα ινδικά μασάλα και τις σκόνες curry. Στο Μαρόκο ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται στο μίγμα μπαχαρικών ras el hanout ενώ στην Καμπότζη βρίσκεται σε πολλές πάστες μπαχαρικών. Στην ιρανική και περσική κουζίνα, ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται σε φαγητά τύπου στιφάδο που ονομάζονται khoresh με λαχανικά και κρέας. Ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται επίσης ως χρωστική τροφίμων στη Δύση σε μουστάρδες, βούτυρα, dressings, παγωτά και γιαούρτια, για να δώσει ένα χρυσοκίτρινο χρώμα. Μια άλλη δημοφιλής χρήση του κουρκουμά είναι για το αφέψημα που ονομάζεται «χρυσό γάλα» ( ''golden milk'' ή ''turmeric latte'') που συνήθως γίνεται με γάλα καρύδας ή αμυγδάλου, αρωματισμένο με κανέλα, πιπερόριζα, μαύρο πιπέρι και μέλι ή σιρόπι σφενδάμου.
Ο κουρκουμας συνδυάζεται καλά με γαρύφαλλο ξύλο, πάπρικα, τζίντζερ, σκόνη μουστάρδας, σπόρους σιναπιού, τσίλι, κύμινο, σκόρδο και κόλιανδρο.